13 september 2019
Iedereen heeft zijn eigen ideeën over gezondheid, ziekte, en behandeling. Melissa Thong (Universitair Medisch Centrum Leiden) en collega’s onderzochten hoe ideeën over ziekte en behandeling (‘ziekteperceptie’) samenhingen met het gebruik van zorg. Dit onderzochten zij bij patiënten met baarmoederslijmvlieskanker. Tussen de 15% en 22% van de patiënten had een negatieve ziekteperceptie. Een negatieve ziekteperceptie hing samen met meer gebruik van zorg bij patiënten met baarmoederslijmvlieskanker.
Doel onderzoek
Mensen vormen hun eigen ideeën over hun ziekte en behandeling. De persoonlijke ideeën die iemand heeft over zijn ziekte en behandeling worden ziektepercepties genoemd. Deze percepties bepalen hoe een patiënt in haar dagelijks leven omgaat met de ziekte en de behandeling. Dit kan bijvoorbeeld effect hebben op de zorg die een patiënt gebruikt.
Uit eerder onderzoek bleek dat mensen met een verminderde ziekteperceptie meer gebruik maakten van zorg. Dit deden zij ondanks dat hun lichamelijke gezondheid gelijk was aan die van andere mensen. Ook concludeerde eerder onderzoek dat patiënten met baarmoederslijmvlieskanker meer gebruik maken van gezondheidszorg dan vrouwen zonder baarmoederslijmvlieskanker. Zou een verminderde of negatieve ziekteperceptie van invloed zijn op het verhoogde gebruik van zorg bij patiënten met baarmoederslijmvlieskanker?
In dit onderzoek werd als eerste onderzocht wat de ziekteperceptie is van patiënten met baarmoederslijmvlieskanker. Daarna werd onderzocht of het soort ziekteperceptie (positief, realistisch, negatief) van invloed was op het gebruik van zorg bij patiënten met baarmoederslijmvlieskanker.
Opzet en resultaten
Patiënten die tussen 1999 en 2007 de diagnose baarmoederslijmvlieskanker kregen, werden uitgenodigd voor deelname aan dit onderzoek. Deze patiënten hadden een laag stadium (stadium I of II) baarmoederslijmvlieskanker. Dit waren er ongeveer 960.
Ongeveer 750 patiënten vulden de vragenlijst in.
Dit was 77% van alle uitgenodigde patiënten. De vragenlijst bevatte vragen over hoe de patiënt over zijn of haar ziekte dacht. Deze vragen gingen over hoeveel klachten de patiënt ervoer, hoe bezorgd hij/zij was over de ziekte, de mate waarin de patiënt controle had over zijn/haar ziekte, en in welke mate de behandeling zou helpen tegen de ziekte. Ook bevatte de vragenlijst vragen over het gebruik van zorg in de afgelopen twaalf maanden. De mate van geestelijke gezondheid van patiënten werd bepaald door vragen over angst en stress. De mate van lichamelijke gezondheid werd bepaald op basis van vragen over ziekte en klachten.
Het merendeel van de patiënten in deze studie, namelijk 83%, had een positieve ziekteperceptie. Een negatieve ziekteperceptie hing samen met meer gebruik van zorg. Dit was nog sterker het geval wanneer patiënten korter geleden de diagnose baarmoederslijmvlieskanker kregen, en minder sterk het geval wanneer de diagnose al langer geleden was.
Conclusies en aanbevelingen
De conclusie van het onderzoek is dat een negatieve ziekteperceptie leidt tot meer gebruik van zorg bij patiënten met baarmoederslijmvlieskanker. Het is belangrijk dat patiënten een juist idee hebben over de ernst van hun ziekte. Bij patiënten met andere (chronische) ziekten dan kanker zijn hiervoor al succesvolle interventies beschikbaar. Toekomstig onderzoek over patiënten met baarmoederslijmvlieskanker zou zich op zulke interventies kunnen richten.
Wat een interessant en belangrijk onderzoek! Het is duidelijk dat ziekteperceptie een grote invloed kan hebben op hoe patiënten omgaan met hun gezondheid en zorggebruik. Het feit dat een negatieve perceptie leidt tot meer zorggebruik, zelfs wanneer de lichamelijke gezondheid vergelijkbaar is met die van anderen, benadrukt hoe krachtig onze gedachten en gevoelens over ziekte kunnen zijn. Dit onderzoek laat zien hoe belangrijk het is om patiënten goed te informeren en te ondersteunen bij het ontwikkelen van een realistisch en positief beeld van hun ziekte. Interventies die zich richten op het verbeteren van ziektepercepties kunnen een grote rol spelen in het verbeteren van de levenskwaliteit en het zorggebruik van patiënten met baarmoederslijmvlieskanker. Bedankt voor het delen van deze waardevolle inzichten!