16 april 2018
Jaarlijks overlijden er acht miljoen mensen aan kanker. Raijmakers (IKNL) en collega’s onderzochten de kwaliteit van leven van kankerpatiënten in het laatste jaar van hun leven. Zij concluderen dat patiënten in de laatste drie maanden van hun leven de slechtste kwaliteit van leven hebben en slechter functioneren. Het onderzoek biedt aanknopingspunten voor ondersteunende zorg voor patiënten die niet lang meer te leven hebben. Dat is belangrijk, zodat de kwaliteit van leven voor deze patiënten zo optimaal mogelijk gehouden kan worden tot aan hun overlijden.
Doel onderzoek
Kanker is gelukkig steeds beter te behandelen. Ondanks dat, overlijden er helaas nog steeds mensen aan kanker. Kanker is de tweede belangrijkste doodsoorzaak wereldwijd. Het is belangrijk dat patiënten in hun laatste levensfase voldoende ondersteund worden. Zo behouden zij zoveel mogelijk van hun kwaliteit van leven. Deze ondersteuning noemen we palliatieve zorg. Dit onderzoek richtte zich op de kwaliteit van leven van kankerpatiënten in het laatste jaar voor hun overlijden.
Opzet en resultaten
De onderzoekers nodigden patiënten uit die tussen 2008 en 2015 de diagnose kanker kregen. Zij ontvingen een vragenlijst over kwaliteit van leven. Vervolgens keken zij welke patiënten daarna korter dan één jaar nog in leven waren. Dit waren er 892. Voor deze patiënten werd de kwaliteit van leven bepaald.
Van alle uitgenodigde patiënten, reageerden er 458 (51%). De meeste van hen hadden colorectale kanker (kanker dan de dikke darm of endeldarm, 58%), lymfoom (lymfeklierkanker, 22%), of een gynaecologische kanker (kanker van de vrouwelijke geslachtsorganen, 12%). Hun antwoorden werden vergeleken met de antwoorden van mensen uit de algemene Nederlandse bevolking die geen kanker hadden.
Kankerpatiënten die nog maar kort te leven hebben, hebben een slechtere kwaliteit van leven dan de algemene Nederlandse bevolking zonder kanker. In het laatste half jaar van hun leven, nam de kwaliteit van leven van patiënten sterk af. In de laatste drie maanden van hun leven was de kwaliteit van leven van patiënten met kanker het laagst. Zij hadden veel last van pijn en vermoeidheid. Zij hadden meer last van gebrek aan eetlust. Ook functioneerden zij slechter. Vooral hun algehele kwaliteit van leven, hun sociaal functioneren, en hun cognitief functioneren was behoorlijk minder. Met cognitief functioneren bedoelen we de mate waarin je in staat bent om kennis en informatie op te nemen en te verwerken.
Conclusies en aanbevelingen
In de laatste drie maanden van hun leven hebben patiënten met kanker die niet meer genezen een verslechterde kwaliteit van leven. Deze verslechterde kwaliteit van leven is een belangrijke aanwijzing voor een naderend einde. Palliatieve zorg kan helpen om patiënten te bieden wat zij nodig hebben tijdens deze periode.