8 juli 2019
Na de behandeling van kanker met chemotherapie kunnen patiënten last hebben van neuropathie. Neuropathie is een beschadiging aan de zenuwen en kan tintelingen, pijn, of een verdoofd gevoel in handen en voeten veroorzaken. Cynthia Bonhof (IKNL, Universiteit van Tilburg) en haar collega’s onderzochten neuropathie na de behandeling van colorectale kanker, in samenhang met andere klachten die kunnen optreden na kanker. Deze andere klachten waren vermoeidheid, angst, en depressie. Het bleek dat patiënten die last hadden van neuropathie, ook vaker vermoeid waren en vaker last hadden van angst en depressie.
Doel onderzoek
Colorectale kanker is kanker in de dikke darm of endeldarm. De meeste patiënten worden behandeld door middel van een operatie. Sommige patiënten krijgen aanvullend ook een behandeling met chemotherapie. Chemotherapie heeft echter bijwerkingen. De patiënt kan tijdens de behandeling last hebben van deze bijwerkingen, maar ook lange tijd na de behandeling kunnen de gevolgen van chemotherapie merkbaar zijn. Colorectale kanker is de derde meest voorkomende kanker bij mannen en vrouwen. Omdat het aantal mensen dat leeft met en na colorectale kanker nog steeds toeneemt, zijn er steeds meer mensen die mogelijk met klachten na de behandeling leven.
Eén van de mogelijke bijwerkingen na kanker is neuropathie. Bij neuropathie werken één of meerdere zenuwen niet goed meer. Patiënten voelen dan prikkelingen of tintelingen, een doof of veranderd gevoel of pijn in handen of voeten. Ook verlies van spierkracht en kramp komen voor. Een andere veelvoorkomende klacht is vermoeidheid. We weten nog niet goed waarom kankerpatiënten na hun behandeling moe zijn of blijven. Er zijn ook nog maar weinig effectieve behandelingen voor vermoeidheid na kanker. In eerder onderzoek werd neuropathie gelinkt aan vermoeidheid. Ook rapporteerden patiënten met neuropathie in eerder onderzoek meer angst en depressie.
Cynthia Bonhof (IKNL, Universiteit van Tilburg) en haar collega’s onderzochten neuropathie na de behandeling van colorectale kanker. Op basis van het eerdere onderzoek, onderzochten zij de relatie tussen neuropathie, vermoeidheid en angst en depressie bij deze patiënten.
Opzet en resultaten
Alle patiënten die tussen 2000 en 2009 de diagnose colorectale kanker kregen werden uitgenodigd voor een vragenlijst. Dit waren er ongeveer 1980. Zij woonden in het zuiden van Nederland (regio Eindhoven). De vragenlijst bevatte vragen over neuropathie, psychologische gezondheid, en vermoeidheid.
In totaal reageerden 1643 ex-patiënten op de vragenlijst. Van hen waren 500 behandeld met chemotherapie. Patiënten die veel last hadden van neuropathie hadden ook vaker last van andere ziektes (comorbiditeit).
Mensen die colorectale kanker hebben of hebben gehad die last hadden van neuropathie, zijn ook vaker vermoeid en hadden vaker last van angst en depressie. Wanneer zij zowel neuropathie als angst en/of depressie ervoeren, was de kans dat zij vermoeid waren, nog groter.
Conclusies en aanbevelingen
Patiënten die last hadden van neuropathie, hadden ook vaker last van vermoeidheid. Die vermoeidheid was nog sterker aanwezig wanneer zij ook angst of depressie ervaarden. De onderzoekers weten nog niet precies hoe deze klachten met elkaar samenhangen. Hiervoor is meer onderzoek nodig. In ieder geval zijn voldoende beweging en psychologische behandeling belangrijk, omdat beide zowel helpen tegen angst en depressie als tegen neuropathie.