3 april 2019
Na de behandeling kunnen ex-kankerpatiënten last hebben van vermoeidheid. Adam en collega’s onderzochten de relatie tussen vermoeidheid en sterfte bij patiënten met colorectale kanker en baarmoederslijmvlieskanker. Zij nodigden 2848 patiënten die maximaal vijf jaar geleden de diagnose kanker kregen uit voor een vragenlijst. Bij mannelijke patiënten bleek er inderdaad een relatie te zijn tussen kanker en sterfte. Dit laat zien dat het belangrijk is om vermoeidheid snel op te merken en te behandelen.
Doel onderzoek
Kanker en de behandeling daarvan kunnen verschillende gevolgen hebben voor ex-kankerpatiënten. Deze gevolgen kunnen lichamelijk, geestelijk, en maatschappelijk zijn. Een voorbeeld van zo’n gevolg is vermoeidheid. Deze vermoeidheid zorgt er bijvoorbeeld voor dat patiënten minder goed functioneren. We weten nog veel niet over vermoeidheid bij kanker, bijvoorbeeld welke patiënten een hoger risico hebben op vermoeidheid. Ook weten we nog niet hoe het komt dat patiënten vermoeid zijn (onderliggende mechanisme), en welke effecten vermoeidheid heeft op de gezondheid en het welzijn van de patiënt.
Wat we al wel weten, is dat vermoeide patiënten met borstkanker of prostaatkanker een slechtere overleving hebben. Met overleving bedoelen we de kans dat een patiënt in leven blijft; sterfte is de kans dat een patiënt komt te overlijden. Voor patiënten met colorectale kanker en baarmoederslijmvlieskanker weten we nog niet goed wat het effect van vermoeidheid is. Het is belangrijk dat we dat wel weten. Veel mensen overleven colorectale kanker. Uit eerder onderzoek bleek dat 40% van hen vermoeidheid ervaart. Er zijn dus veel patiënten die na de behandeling van hun colorectale kanker mogelijk verminderd functioneren.
Adam en collega’s onderzochten de relatie tussen vermoeidheid en sterfte bij patiënten met colorectale kanker en baarmoederslijmvlieskanker.
Opzet en resultaten
De onderzoekers nodigden 2848 patiënten met colorectale kanker (kanker van de dikke darm of endeldarm) of baarmoederslijmvlieskanker uit voor een vragenlijst. Zij kregen tussen 2003 en 2012 de diagnose kanker. Zij vulden maximaal vijf jaar na hun diagnose de vragenlijst in. Zij hadden niet-uitgezaaide ziekte (stadium I-III). In totaal deden 2059 patiënten mee, ongeveer 70% van de patiënten die uitgenodigd waren. Patiënten die niet meededen, waren vaak ouder, vrouw, en hadden stadium II kanker.
Van de mannelijke patiënten met colorectale kanker had 35.8% last van vermoeidheid. Bij vrouwen (zowel met colorectale kanker als baarmoederslijmvlieskanker) was dit 43.6%. Vrouwen met colorectale kanker waren vaker moe dan mannen met colorectale kanker.
Bij mannelijke patiënten met colorectale kanker werd een verband gevonden tussen vermoeidheid en sterfte. Dat betekent dat het risico op overlijden groter is bij mannen met colorectale kanker die vermoeid zijn. Bij vrouwen met colorectale kanker of baarmoederslijmvlieskanker was dit niet het geval.
Conclusies en aanbevelingen
Uit eerder onderzoek weten we dat vermoeidheid kan zorgen voor een slechtere kwaliteit van leven van patiënten. Het is daarom belangrijk dat we de vermoeidheid op tijd zien en behandelen. Dit onderzoek laat ook zien dat er voor mannen een verband is tussen vermoeidheid en sterfte. Voor deze groep is het daarmee nog belangrijker om vermoeidheid aan te pakken. Vermoeidheid kan bijvoorbeeld aangepakt worden met fysiotherapie, medicijnen, psychotherapie, en therapie gericht op lichaam en geest.